Haziran sonunda keşfedilip Temmuz’da NASA tarafından doğrulanan 3I/ATLAS, Güneş Sistemi’nin dışından gelen üçüncü yıldızlararası cisim.
Çapı 5 ila 11 kilometre arasında olduğu tahmin edilen cisim, şu ana kadar gözlemlenen en büyük ve en yaşlı yıldızlararası ziyaretçi olarak kabul ediliyor; hatta Güneş’ten milyarlarca yıl önce oluşmuş olabileceği düşünülüyor.
Küçük bir grup araştırmacı, cismin “dünya dışı bir keşif aracı” olabileceğini iddia etse de, bilim insanlarının büyük çoğunluğu bunun olağan bir kuyruklu yıldız olduğunu vurguluyor.
Ağustos ayında Kanarya Adaları’ndaki Teide Gözlemevi’nde İkiz 2 Metre Teleskobu (TTT) ile çekilen yeni görüntüler, cismin doğal kökenini doğrulayan güçlü kanıtlar sundu.
Güneşe dönük bir kozmik fıskiye
Karma görüntülerde, kuyruklu yıldızın çekirdeğinin siyah bir nokta gibi göründüğü, çevresinde parlak bir toz halkasının bulunduğu ve bu halkada güneşe doğru uzanan mor renkli bir “jet” boşluğu yer alıyor.
Astrofizikçi Miquel Serra-Ricart, “Bu tamamen olağan bir durum. Jetler güneşe doğru, kuyruk ise güneşin ters yönüne uzanır,” dedi.
Kuyruklu yıldızlar Güneş’e yaklaştıkça ısınır; yüzeylerindeki belirli zayıf bölgelerdeki buz tabakaları hızla buharlaşarak güçlü gaz püskürmeleri oluşturur. Bu süreçte binlerce kilometre uzunluğunda bir jet, güneşe doğru fırlayabilir.
Dev jet 10 bin kilometreye uzanıyor
Serra-Ricart, 3I/ATLAS’tan çıkan jetin yaklaşık 10 bin kilometre uzunluğa ulaşabileceğini tahmin ediyor. Jetin büyük ölçüde toz parçacıkları ve karbondioksitten oluştuğu, James Webb Uzay Teleskobu’nun Ağustos ayında tespit ettiği gaz bulutuyla uyumlu olduğu belirtiliyor.
3I/ATLAS, 3 Ekim’de Mars yakınından geçti ve 29 Ekim’de Güneş’e en yakın noktasına (perihelion) ulaşacak.
Şu anda Güneş’in arka tarafında bulunduğu için Dünya’dan gözlemlenemiyor. Ancak Kasım ortasında yeniden görülebilir hâle geldiğinde, gökbilimciler bu gizemli ziyaretçinin Güneş yakın geçişi sonrası nasıl değiştiğini gözlemleme fırsatı bulacak.
Bilim insanlarına göre 3I/ATLAS, hem yapısı hem de davranışıyla şimdiye kadar keşfedilen en ilginç yıldızlararası cisimlerden biri olmaya devam ediyor, ama “uzaylı bir araç” değil, yalnızca evrenin derinliklerinden gelen doğal bir misafir.