Çin donanması, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin olası Tayvan ziyareti öncesi Tayvan Boğazı’nda ve Güney Çin Denizi’nde tatbikatlar yaptı.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), dün Tayvan Adası’nın karşı kıyısındaki Fucien eyaletine bağlı Pingtan Adaları açığında “gerçek cephane kullanılan” tatbikat gerçekleştirdi. Çin Deniz Güvenliği İdaresi, tatbikat nedeniyle dün saat 08.00 ile 21.00 arasında bölgeye gemi girişini yasakladı.
Xinhua ajansının haberine göre, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile ABD Başkanı Joe Biden arasında 28 Temmuz’da yapılan telefon görüşmesi ile aynı gün duyurulan tatbikat, Tayvan Adası’nın 125 kilometre açığında ve Pelosi’nin ziyaret etmesi beklenen Taipei kentine 185 kilometre mesafedeki bölgede icra edildi.
Öte yandan Çin devlet televizyonu CCTV, dün akşam saatlerinde yayımladığı haberinde, PLA donanmasına ait, “Tip 055” sınıfı, güdümlü füze taşıyan Yan’an muhribinin Güney Çin Denizi’nde gerçek cephaneyle atış yaptığı tatbikatın görüntülerini paylaştı.
Geminin kaptanı Li Cinvey, televizyona yaptığı açıklamada, “faaliyetin yeni harp donanımlarının pratik kullanımına odaklandığı” ve “müşterek komutayı geliştirmeyi ve yeni harp kapasitesinin oluşumunu hızlandırmayı amaçladığını” belirtti.
Bu arada PLA, Güney Çin Denizi yakınında da benzer tatbikatlar yapıyor. Çin Deniz Güvenliği İdaresi, önceki gün Guangdong eyaleti açığında başlayacak rutin tatbikat nedeniyle Güney Çin Denizi’nde Makau’nun 89 kilometre güneyine kadar olan bölgenin gemi trafiğine kapatılacağını bildirmişti. Vietnam’a komşu Tonkin Körfezi de topçu talimi nedeniyle salı ve çarşamba günleri kapatılacak.
ABD uçak gemisi ve Çin savaş gemileri
Pelosi’nin henüz doğrulanmayan ziyareti öncesinde ABD ve Çin ordularının Tayvan yakınlarındaki askeri hareketliliği artırdığı gözleniyor.
ABD donanmasının Pasifik’teki 7. filosuna bağlı görev yapan Ronald Reagan savaş gemisinin, hafta başında harp filosuyla Singapur’dan ayrılarak kuzeydoğu yönünde Güney Çin Denizi’ne doğru hareket ettiği bildirilmişti.
Güney Çin Denizi’nde egemenlik tartışmalarına konu olan Spartly Adaları’nın yakınlarında seyreden filonun varış hedefine ilişkin açıklama yapılmazken, söz konusu doğrultuda ilerlemesi halinde Tayvan’a ulaşacağı öngörülüyor.
ABD’nin Pasifik’teki askeri unsurlarının, liderlerin ve üst düzey yetkililerin ziyaretlerinde güvenliği sağlamak amacıyla yer değiştirmesi sık rastlanılan bir durum fakat bu, iki ülke ordularının bölgede sıcak temas riskini artırıyor.
“South China Sea Brief” adlı blokun yazarı, Vietnamlı deniz güvenliği uzmanı Duan Dang, Twitter hesabında, Çin’e ait bir “Tip 052D” destroyer ve bir “Tip 054A” fırkateynin, önceki gün ABD uçak gemisinin 27 kilometre ve 25 kilometre yakınında görüldüğüne dair deniz takip verilerini paylaşmıştı.
Savaş uçaklarının hareketliliği de artıyor
Bölgede iki ülkenin savaş ve keşif uçaklarının hareketlerinin arttığına dikkati çeken Duan, ABD uçak gemisinin Singapur’dan demir aldığı 26 Temmuz’da Çin’in Spartly Adaları’nda uçak pisti inşa ettiği Fiery Cross Resifi’ne bazı savaş uçaklarını konuşlandırdığını bildirmişti.
Duan, uçakların bir süre sonra kuzeye uçarak üslerine döndüğünü belirterek bunun, Çin ordusunun Pelosi’nin ziyareti halinde Güney Çin Denizi’nde gerginliği tırmandırabileceğine dair bir mesaj olduğunu yorumunu yapmıştı.
Associated Press (AP) haber ajansına konuşan Amerikalı yetkililer, henüz doğrulanmayan ziyaretin yapılması halinde, “ABD ordusunun Hint-Pasifik bölgesindeki güçlerinin ve harp vasıtalarının hareketini artıracağını”, “Pelosi’nin Ada’ya ulaşabilmesi için savaş uçakları, gemiler, keşif araçları ve diğer askeri sistemleri kullanarak iç içe geçen koruma halkaları oluşturacağını” bildirmişti.
Amerikalı yetkililer, Çin’in, Pelosi’nin ziyaret kararı alması halinde, Tayvan çevresine uçak gemisi yollayarak uçuşa yasak bölge oluşturabileceğini, savaş uçaklarıyla Pelosi’nin Ada’ya inmesini engelleyebileceğini ihtimal dahilinde görüyor.
Beyaz Saray güvenlik yetkililerinin, ziyaret ile ilgili kaygıları olduğu, uluslararası basındaki haberlere yansımıştı. Biden, Pelosi’nin ziyaretiyle ilgili, “Ordu, iyi bir fikir olduğunu düşünmüyor.” ifadesini kullanmıştı.
Nisanda planlanan ziyaret iptal edilmişti
Pelosi’nin gelecek günlerde yapmayı öngördüğü Asya-Pasifik turunda Japonya, Güney Kore, Singapur ve Endonezya’nın olduğu bazı ülkeleri ziyaret edeceği, Tayvan’ın da programa dahil edilebileceği iddia ediliyor. Söz konusu ülkelerin hiçbiri henüz ziyaretleri doğrulamış değil.
82 yaşındaki Pelosi’nin nisanda Tayvan’a yapmayı planladığı ziyaret, COVID-19’a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin “tek Çin” ilkesinin tanımladığı “kırmızı çizginin” aşılması anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.
Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada’yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak. Daha önce, 1997’de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan’ı ziyaret etmişti.
