Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), en az 40 yoksul ülkenin aşılama programlarına devam etmek için yeterli doza sahip olmadığını açıkladı. DSÖ’nün kıdemli danışmanı Dr Bruce Aylward, COVAX aracılığıyla 131 ülkeye 90 milyon doz sağladığını, ancak bu miktarın dünyada küresel bağışıklığı sağlamaktan çok uzak olduğunu söyledi. COVAX’a dahil olan 80 düşük gelirli ülkeden “en az yarısının şu anda programlarını sürdürebilmek için yeterli aşıya sahip olmadığını” ifade eden Aylward, acil eylem çağrısında bulundu.
AFRİKA KITASININ ŞİMDİYE KADAR YÜZDE 2’SİNDEN AZI AŞILANDI
Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, hükümeti vakalardaki ani artışı frenlemek için çabalarken, zengin ülkeler tarafından aşı istifçiliğine son verilmesi çağrısında bulundu. Ramaphosa, kıta düzeyinde şimdiye kadar yalnızca 40 milyon doz aşı uygulandığını belirterek, aşılama düzeyinin nüfusun yüzde 2’sinin altında olduğunu açıkladı.
Ramaphosa, ayrıca hükümetinin Güney Afrika’da daha fazla aşı üretmek ve bölgesel bir merkez oluşturmak için COVAX ile birlikte çalıştığını söyledi.
COVAX, geçen yıl, daha zengin ülkelerin elinde bulundurduğu Covid-19 aşılarının, dünya çapında kullanıma sunulmasını sağlamak için kuruldu.
DSÖ ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından yönetilen COVAX, başlangıçta 2021’in sonuna kadar dünya çapında 2 milyar doz sağlama hedefi belirledi. Bunların çoğu, COVAX’ın nüfusun en az yüzde 20’sini korumaya yetecek kadar aşı dağıtmayı umduğu daha fakir ülkelere bağışlanıyor.
EN AZ 40 ÜLKE AŞI KITLIĞI İLE MÜCADELE EDİYOR
Bununla birlikte, bu aşıların dağıtımı, üretim gecikmeleri ve tedarik kesintileri nedeniyle engellendi ve bu da tamamen COVAX’a bağımlı ülkelerde aşı kıtlığına yol açtı. Uganda, Zimbabve, Bangladeş ve Trinidad ve Tobago, son günlerde aşılarının tükendiğini bildiren ülkelerden sadece birkaçı.
Pazartesi günü İsviçre’nin Cenevre kentindeki bir DSÖ brifinginde Dr. Aylward, bu eksikliklerin çok büyük sorunlara neden olacağı konusunda uyardı. Dr. Aylward, COVAX’a dahil olan 80 düşük gelirli ülkeden “en az yarısının şu anda programlarını sürdürebilmek için yeterli aşıya sahip olmadığını” söyledi.
Dr. Aylward, “Ülkelerden duyduklarımıza bakarsak, yarısından fazlasının stokları tükendi ve ek aşı için çağrıda bulunuyorlar. Ancak, muhtemelen aşıları biten ülkelerin sayısı daha çok” dedi.
Öte yandan, aşı kaynakları zorlanmaya başladığından, yedek dozları olan bazı zengin ülkeler, COVAX ve diğer yollarla bağışları artırma çabalarına öncülük ediyor. ABD Başkanı Joe Biden ihtiyacı olan ülkelere 55 milyon doz aşı bağışlamayı planladığını duyurdu. Bunlardan 41 milyonu COVAX aracılığıyla dağıtılacak, kalan 14 milyonu ise öncelikli olarak kabul edilen ülkelerle paylaşılacak.
Biden, bu sözü haziran ayının başlarında G7 olarak bilinen büyük ekonomik güçlerin zirvesinde yaptı. G7 üyeleri birlikte bu yıl içinde daha yoksul ülkelere bir milyar aşı bağışlamayı taahhüt etti. Ancak, STK’lar aşı bağışlarının çok yavaş olduğunu söyleyerek taahhüdü eleştirdi ve Batılı liderlerin yüzyıldaki en kötü halk sağlığı kriziyle mücadele konusunda ciddi olmadıklarını öne sürdü.
UZMANLAR KÜRESEL AŞILAMANIN YILLAR ALABİLECEĞİNİ DÜŞÜNÜYOR
Bazı sağlık uzmanları ise pandeminin sona erdiğini ilan etmek için dünya çapında yeterli sayıda insanın aşılanmasının aylar hatta yıllar alabileceğine inanıyor.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Jen Psaki ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “En büyük zorluk aslında tedarik değil, dünyayla paylaşacak çok fazla dozumuz var ancak lojistik sorunlar büyük bir engel” dedi.
