Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı, Doğu Akdeniz’deki ülkelerin tamamının Türkiye’yi denklem dışı tutmaya çalıştığını belirterek, “Türkiye ve KKTC dışında bütün ülkelerin ortak bir paydası var o da, Türkiyesiz bir Doğu Akdeniz nasıl inşa ederiz, bu zenginliklerden Türkiye’yi nasıl faydalandırmayız, Türkiye’yi nasıl dışarda bırakırız. Bunun hesabı içindeler.” dedi.
Arıklı, İstanbul’da düzenlenen 4. Türkiye Enerji ve Doğal Kaynaklar Zirvesi kapsamında gerçekleştirilen özel oturumda konuşma yaptı.
Doğu Akdeniz’deki yer altı kaynakları arama çalışmaları hakkında açıklamalarda bulunan Arıklı, bölgenin zengin hidrokarbon varlığı ile 21. yüzyılda önemli gerilimlere sahne olma potansiyeli bulunduğunu belirtti.
Bölgede bulunan 7 ülkenin de 1,5 trilyon dolarlık tahmini yer altı kaynaklarında hak iddia ettiğine vurgu yapan Arıklı, “Türkiye ve KKTC dışında bütün ülkelerin ortak bir paydası var o da Türkiyesiz bir Doğu Akdeniz nasıl inşa ederiz, bu zenginliklerden Türkiye’yi nasıl faydalandırmayız, Türkiye’yi nasıl dışarda bırakırız. Bunun hesabı içindeler.” dedi.
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) Mısır ve İsrail’le yaptığı enerji ve savunma iş birliği anlaşmalarının Türkiye’yi dışarda tutma çalışmalarının bir sonucu olduğunu ifade eden Arıklı, bu politikaların büyük devletlerce de teşvik edildiğini söyledi.
İsrail’in çıkardığı ve çıkaracağı doğal gazı Avrupa’ya ulaştırmak için East Med projesinin gündeme geldiğini hatırlatan Arıklı, “7 milyar dolarlık bir proje. Bunu uygulamaya koydular. Oysa Türkiye’yle hareket etseler, çok daha ucuz bir şekilde doğal gazı Avrupa’ya ulaştırma imkanı bulabilecekler.” ifadesini kullandı.
Arıklı, GKRY’nin hidrokarbon aramak için oluşturduğu 13 parselden 11’inde Türkiye ile KKTC’nin hakkı bulunduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Türkiye, kendisini bölgeden dışlamak isteyen bu güçlere iki hamleyle ‘One Minute’ dedi. Birinci hamle KKTC ile yapılmış arama ruhsatı anlaşmasıdır ve bu anlaşmayla Türkiye bölgede arama yapıyor. İkincisi de Libya’yla yapılan anlaşmadır. Bu da East Med’in önüne çekilen set. Bu iki hamleyle Türkiye, Doğu Akdeniz’de güçlü bir aktör olduğunu bir kez daha ortaya koydu ve Türkiyesiz herhangi bir hamlenin yapılamayacağını tüm dünyaya bütün çıplaklığıyla gösterdi.”
“TÜRKİYE-KKTC-GKRY ELEKTRİK HATTIYLA BARIŞA KATKIDA BULUNURUZ”
Karşılıklı olarak bölgede hidrokarbon arama çalışmalarının askıya alındığını söyleyen Arıklı, aramaların başlamasıyla soğuk veya sıcak çatışmalar yaşanabileceğine dikkati çekti.
ABD, İtalya, Fransa gibi ülkelerin petrol arama şirketlerinin bölgede çalışmalar yürüttüğünü vurgulayan Arıklı, “Özellikle ABD, ABD’li şirketlerin bölgedeki çalışmalarını güvence altına almak için 6. filoyu bölgeye göndereceğini duyurmuştu. Aynı şekilde Fransa ve İtalya da kendi petrol şirketlerinin arama güvenliğini sağlamak için donanmalarını bölgeye yollayabilirler. Zaten Fransa’nın Kıbrıs’ın güneyinde askeri donanma üssü almak için çalışma yaptığını biliyoruz.” diye konuştu.
Arıklı, ülkesindeki enerjiyle ilgili gelişmelere de değinerek, “KKTC yıllık 350 megavat enerjiye ihtiyaç duyan bir ülke. 2030’lu yılların başında enerji ihtiyacımızın 750 megavat olacağını düşünüyorum.” dedi.
Üretilen enerjinin büyük oranda dizel yakıt kullanılan jeneratörler aracılığıyla üretildiğine vurgu yapan Arıklı, bu yöntemin maliyetli ve çevreye zararlı olduğuna dikkati çekti.
Arıklı, Avrupa’da 2030 yılı itibarıyla katı yakıtla elektrik üretiminin durdurulacağını anımsatarak, “En büyük ihtiyaç, Türkiye ile kurmak istediğimiz kabloyla elektrik getirmedir. Orada da başka bir engel çıkıyor Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşleticileri Birliği (ENTSO-E) o konuya ciddi tepki gösteriyor. Oraya Yunanistan ve GKRY de üye. Türkiye, AB ile enterkonnekte sistemi içinde. Şayet Türkiye ile enterkonnekteyle bağlanırsak ENTSO-E’nin engellemesiyle karşılaşabiliriz. Siyasi nedenlerle GKRY ve Yunanistan, Türkiye’nin bu hamlesini veto edebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
KKTC ile GKRY’nin iki noktada birbirine elektrik hatlarıyla bağlı olduğunu dile getiren Arıklı, Türkiye’den gelecek elektrik hattından GKRY’nin de yararlanabileceğini belirterek, “Kabloyla elektriğe uzun süre hayır diyeceklerini sanmıyorum, Orada da enerji pahalı. Oysa Türkiye’den KKTC’ye oradan da GKRY’ye elektrik götürüp bunu dostluk köprüsü ve güven arttırıcı önlem haline getirirsek bölgede barışa da katkıda bulunuruz.” dedi.
