İşsizlik yardımı başvurusu yapan Amerikalılar’ın sayısında geçen hafta görülen azalma beklenenden de fazla oldu. Bunda işten çıkarmaların azalması, işyerlerinin artan talebi karşılamak için istihdam olanakları sunmaya hevesli olması ve ekonominin hızla yeniden açılması etkili oldu.
Çalışma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada işsizlik yardımına ilk kez başvuranların sayısının mevsimsel etkilerden arınmış olarak hesaplandığında 22 Mayıs’la biten hafta 406 bin olduğu belirtildi. Bir önceki hafta bu rakam 478 bindi. Bu 2020 yılının Mart ayından bu yana görülen en düşük işsizlik yardımı başvurusu olarak kayıtlara geçti. İşsizlik yardımı başvuruları son üç haftadır 500 bin seviyesinin altında seyrediyor.
Reuters haber ajansının konuştuğu ekonomi uzmanları son işsizlik yardımı başvurularının 425 bin civarında olacağı beklentisini dile getirmişti. İşsizlik yardımı başvuruları sağlıklı piyasa koşullarında olması gereken 200 – 250 binin üstünde seyretse de 2020 yılının Nisan ayında görülen rekor düzeydeki 6 milyon 149 bin seviyesinin çok altında.
Yetişkinlerin yarısından fazlası aşılandı
İşyerlerine getirilen pandemiden kaynaklanan kısıtlamalar geri alındı ve ABD’de yetişkinlerin yarısından fazlası Corona virüsüne karşı aşılandı.Bu da fabrikaların, inşaatların, restoran ve barların yeniden işçi almaya başlamasını sağladı.
İşsiz Amerikalılar’ın resmi sayısı 10 milyona yakın olmasına rağmen istihdamda yaşanan açık, yönetim tarafından pandemi sırasında oluşturulan ve kişilerin kendilerini ekonomik olarak güvende hissetmelerini sağlayan önlemlere bağlanıyor.
23 eyalet işsizlik programını erken sonlandıracak
Florida ve Teksas’ın da aralarında olduğu en az 23 eyalet federal hükümet tarafından kaynak sağlanan ve aralarında haftada 300 dolar nakit desteğin de yer aldığı işsizlik programını erken sonlandırmaya hazırlanıyor. İşyerleri bu yardımların işsizleri iş aramaktan caydırdığı görüşünde.
Ancak cömert işsizlik yardımlarının halkı iş aramaktan alıkoyduğu konusunda uzmanlar arasında görüş birliği yok.
JP Morgan’dan ekonomist Daniel Silver’a göre 23 eyaletteki işsizlik verileri, maaş artışı ve işgücüne katılım oranına bakıldığında işsizlik yardımlarının erken kesilmesi ekonomik bir karar olmaktan çok siyasi bir karar.
‘‘Bu eyaletlerin bazılarında çalışma piyasası ve gelir artışı yüksek ancak birçoğunda durum böyle değil’’ diyen Silver, ‘‘Bu programların erken sonlandırılması kararı bu durumda ekonomik olmaktan çok siyasi görünüyor’’ dedi.
‘‘İşyerlerinin çoğu eski çalışma saatlerine geri döndü’’
Restoran ve konaklama endüstrisi web sitesi Poachedjobs.com’un araştırmasına göre işyerlerinin büyük çoğunluğu haftada 30-40 saatlik çalışma koşullarına geri döndü.
Geri kalanlar ise kapalı mekanlarda yemek yeme kısıtlamaları konusundaki belirsizlikler ve aşılı olsunlar ya da olmasınlar virüse yakalanma kaygısıyla eski çalışma düzenine geri dönmekte zorlanıyor.
Poachedjobs.com’dan Ashley Lange, ‘‘İşçiler işe geri dönüyor. Bu istihdam olanaklarının artışından daha yavaş oluyor ancak bu milyonlarca restoranın aynı anda açılmasından kaynaklanan bir sorun’’ diye konuştu.
İstihdamda görülen açığın Nisan ayında istihdam artışının yalnızca 266 binde kalmasından kaynaklandığı görüşü hakim. Mart ayındaysa 770 bin kişi istihdam edilmişti. Uzmanlar hükümet destekli işsizlik programlarının erken sonlandırılmasının işsizlik yardımı başvurularını daha da azaltacağını ve gelecek aylarda işsizlik oranını da düşüreceğini tahmin ediyor.
Pandeminin baskısının azalmasının yanı sıra hükümetin geçen yıl sağladığı neredeyse 6 trilyon dolarlık teşvik de ekonomik faaliyetlerin tetiklenmesini sağladı.
Ticaret Bakanlığı tarafından Perşembe günü yayınlanan bağımsız bir rapor ise ekonomik büyümenin yılın ilk çeyreğinde hükümetin dev teşvik paketi sayesinde arttığını doğruladı.
Hükümetin, yılın ilk üç ayı için yaptığı ikinci tahminine göre, son çeyrekte gayri safi yurtiçi hasıla yıllık yüzde 6,4 oranında yükseldi. Bunu dördüncü çeyrekte yüzde 4,3’lük bir büyüme oranını takip etti.
Bu, 2003’ün üçüncü çeyreğinden bu yana gayri safi yurt içi hasılada görülen ikinci en hızlı büyüme oldu ve ekonominin bu çeyrekte salgın öncesi seviyesini geçme yolunda ilerlemesini sağladı.
voa
